کاپوتاژ

مفهومحقوقیکابوتاژازحقوقدریاییاخذشدهاست. درموردریشهلغویکابوتاژگمانمیرودکهاینواژهازلفظفرانسویCabotبه معنی کشتی کوچک و یا کلمه هسپانیوی Caboیا cape به معنی دریانوردی ازیکبندربهبندردیگریدرامتدادساحلدریامنشعبشدهباشد.درحقوقهواییتعریفکابوتاژعبارتستازحملونقلمسافر ، کالاویامحمولههایپستیبینمبداءومقصدیکههردویآنهادرقلمرو کشورواحدیقرارداشتهباشند.بکارگیریعبارتکابوتاژبرایاولینباربهسال 1910 میلادی یعنیزمانیکهفرانسویانبهپروازبالونهای المانی وورودآنهابهقلمروهوایی فرانسهاعتراضکردندبازمیگردد.کنوانسیون1919 پاریسبطوررسمیکابوتاژراموردتصدیقوشناییقراردادودرماده16 مقررداشتکهکشورهامیتواندازخطوطهوایی خودبرایحملونقل کالا ومسافرفیمابیندونقطهازقلمروخودبهرهبگیرند.ماده 7 کنوانسییون 1944شیکاگوبابیاندوجملهبهبررسیمسئلهکابوتاژپرداخت. درجملهنخستآمدهاست: هرکشورمتعاهدحقدارد ازارائهاجازهبههواپیمایمتعلقبهیککشورمتعاهددیگربرایحملمسافرو کالا ها دردرونقلمروخودممانعتبعملآورد.معنیاینجملهآناستکههرکشورازحقانحصاریبرایاعمالحاکمیتبرقلمروهواییخودبرخورداراست ودرنتیجهمیتواندحملونقل هواییخودرامنحصراًبهعهدهشرکتهایحملونقلهواییداخلیبگذارد. درجملهدوممادههفتمکنوانسیونشیکاگودربارهکابوتاژاینچنینمیخوانیم:هرکشورمتعاهدمتقبلمیشودکههیچگونهترتیباتی راکهحقانحصاریکابوتاژیککشوردیگریرانقضکنددرپیشنگیردوهمچنین هیچگاهحقانحصاریرابرایخوددرنظرنگیرد.عرفحقوقیپیشنهادمیکند.کهاگریککشوراقدامبهواگذاریحقوقکابوتاژخودبهخطوطهواییکشوردیگرنماید،آنگاه لازم است تا حقوقوامتیازاتیادشدهبههمهکشورهاوبراساساصلعدمتبعیضواگذارشود . جملهاولمادههفت،ازاندیشهحاکمیتهرکشوربرهوایی وفضاییآنهاحمایتمیکندهمچنانکهاینمطلبدرمادهیککنوانسیونشیکاگو نیز مورداشارهقرارگرفتهاستوحاکیازآناست که دولتهاحقدارندازاشتغالهواپیماهایمتعلقبهکشورهایدیگر بهامورتجاریوترابریدردرونقلمروخودجلوگیرینمایند.درتشریحدومبایدگفتکهکشورهایعضوکنوانسیونشیکاگومتعهدمیشوندکهازاتخاذترتیباتیکهمنجربهواگذاریحقکابوتاژیککشوربهکشوردیگربشودبراساساحترامبهاصلانحصاریبودنکابوتاژخودداریکنند.گفتنیاستکهدرمحافلحقوقیبحثوجدلهایفراوانیدرخصوصلحنبکاررفتهدرمادههفتوجوددارد.بعقیدهپروفیسورMichael Mildeاینبرداشتکهماده7 کابوتاژراممنوعساختهاست. آشکارااشتباهاست.ویمیافزاید:متن تنهابهایننکتهاشارهمیکند کههردولتاینحقراداردکهازاعطایحق واگذاریکابوتاژبه هواپیماهاییککشوردیگرامتناعورزد.بهنظراوجملهاولماده7 هیچنکتهتازهایرابهمفهومکلیحاکمیتآنگونهکهیکآمدهنمیافزاید وبرایناساسبنظرغیرضروریمینماید ازطرفدیگرتعهدکشورهابهعدماخذامتیازکابوتاژبراساساصلانحصاریبدونآن،آنگونه کهدربخشدوممادههفتوجوددارد،فضارا برایارائهتفسیرهایگوناگونوبروزتناقضبازکردهاست.پروفیسور Pablo Mendes درنظریهخوددوتفسیراحتمالیراموردشناساییقراردادهاست.بهعقیدهاومیتوانمادههفترابعنوانپدیدآورندهیکرژیمچندجانبهبرایتمامیکشورهایمتعاهدکه هنوزحقکابوتاژرابههواپیماهای ملیخوداختصاصندادهانددرنظرگرفتبراساسایننظریهایندستهازکشورهابایدبههواپیماهایثبتشدهدردیگرکشورهایعضوکنوانسیونشیکاگواجازهدهند .تابه قلمروهواییآنهادسترسیداشتهباشندتاازاینتطریقازایجادمحدودیتبرحقوقانحصاریکابوتاژاحترازشود.نتیجهنهاییاینتفسیرآنخواهدبودکهبهمحضارائهحقکابوتاژبهیکدولتیاخطوطهواپیماییخارجی،همگی کشورهایعضوکنوانسیون شیکاگوبطوراتوماتیکبهقلمروهواییکشوراعطاکنندهحقکابوتاژدسترسیخواهندداشت.درصورتتوافقبیناعطا. مسلماًتفسیرمتنیمادههفتازایندیدگاهحمایتنمیکندزیرادرمتن مادههیچاشارهایبهحقوقطرفهایثالثدرصورتتوافقبیناعطا کنندهودریافتکنندهامتیازکابوتاژمشاهدهنمیشود.تفسیردیگریکهازمادههفتارائهمیشود.بهخدماتمنظمهواییبینالمللی ارتباطپیدامیکند.اینتفسیرآنگونهکهپروفسورپابلومندز بیانمیکندبااستعانتازمفادماده6 کنوانسیونشیکاگودرخصوصارتباطاتدوجانبهقوتمییابد.اینگونهازارتباطاتدوجانبهازمفهومیعبارت چند جانبه موجوددرمادههفتبرداشتمیشوند.بهدیگرسخنبهمعنیاینعبارتآن استکهکشورهاییکهتوافقدوجانبهدرخصوصاعطایامتیازکابوتاژبایکدیگرمنعقدمینمایند یابایدصراحتاًبهوجودحقرزروازتوافق خوداذعانکنندویاآنکهحقوقدیگرکشورهایعضوکنوانسوینشیکاگو درخصوصدسترسیبهحملونقلملیخودشانوعدموجود انحصاررابهرسمیتبشمارندومحترمدارندبااینحالپروفیسورmildeسناریو سومی را نیزمطرحساختهاست.اواینسوالرامطرحمیکند که اصولآ آیامیتوانامتیازکابوتاژرا اگرصراحتاًبیاننشدهباشدبرپایهاصلانحصاریبودنراتفسیرکرد.مثلآ آیامیتوانکابوتاژرابعنوانیکامتیازغیرانحصاریبنابرمصلحتهایغیرهوانوردیبهدولتدیگریواگذارکرد ویاحتیآنرابه کشورهایدیگریکهمایلبهبرخورداریازآنهستنداعطانمود؟ با نظر داشت وضعیتاروپایمتحدکهدرآنبخشسومسیاستهایآزادسازیاقتصاددرحالاجراست وشرکتهایحملونقلهوایی محدودیتهایمربوتبهکابوتاژدربینکشورهایعضوراازبینبردهاند اینسوالمطرحمیشودکهآیااینوضعیتنقضآشکارمفادماده هفتکنوانسیونشیکاگوبهشمارنخواهدرفت؟ اگروضعیتفوقرانقضکنوانسیونشیکاگودرنظرآوریمآنگاهمسئلهاینخواهدبودضمانت اجرایچنیننقضتعهدیازسویکشورهای متعهدکنوانسیونچهچیزیغیرازتسلیمشکایتبهشورایمرکزیایکائووفقترتیباتماده48 کنوانسیونخواهدبود.یکپاسخاحتمالیآناستکههرگاهحقوقنامحدودکابوتاژبهشرکتهایحملونقلهواییجامعه اروپااعطاشودآنگاهکشورهایعضو اتحادیهاروپاناگزیرخواهندبودتابهشرکتهایحملونقلدیگرکشورهانیزاجازهاستفادهمحلیازقلمروملیخودرابدهند.درغیراینصورتچنیناعطایامتیازیدرتضادبامادههفتکنوانسیوندرخصوصممنوعیتواگذاریحقوقکابوتاژبهدیگردولتهاخواهدبود در خلال سال ها تلاشهای فراوانیبرایبازسازیمادههفتبهسرپرستینمایندگیسوئددرشواریمرکزیایکائوصورتپذیرفتهاست.درسال1966 هیاتسوئدپیشنویسیرابرایحذفجملهدوممادههفتتقدیمشوراکرد.استدلالاصلیبرایتهیهچنینپیشنویسیآنبودکهجملهدوممادههفتبشکلغیرطبیعیمحدودکنندهبود وباعثبوجودآمدنابهام ودرنتیجهعاملاصلیبرایارائهتفسیرهایمتناقضمیشود.هیاتنمایندگیسوئدکهباتفسیرهایمتفاوتازمادههفتازیکسووعلاقمندی بهحفظتوافقچندجانبهحملونقلهواییاسکاندیناویفی مابیندانمارکنروژسوئدازسویدیگرروبروبودایندیدگاهرامطرحساخت کهتهیهکنندگانکنوانسیونشیکاگودرصددآننبودندکه کشورهایعضوکنوانسیونشیکاگوبواسطهمفادمادههفتازاجرایترتیباتیکهامنیتوکارآییاقتصادیهوانوردیغیرانتظامیراارتقامیدهدبازبمانند. ازدیدگاهایشانحذفجملهدومنهتنهاابهاماتموجودراازبینمیبرد بلکهشاکلهکنوانسیونشیکاگورانیزتقویت خواهد کرد . مسئلهایجادبازبینیدر متن کنوانسیوندرشانزدهمینوهیجدهمین اجلاس ایکائودروینوبوئنوسآیرسبررسیشدامادرهردو اجلاس حائزرایکافیبرایتصویبپیشنویسی اصلاحی نگردید اگرچهاقدامسوئدباعثجلبشدنتوجهاتبهمشکلتفسیرمادههفتکنوانسیونشد اماشکستتصویب متن اصلاحیه را باید به این نکته مربوطدانشتکهکابوتاژنقشبسیارکمرنگیدرعرصهحملونقلبین المللی ایفا میکند برایناساسکشورهایمتعاهددرکنوانسیونشیکاگو علاقه ایبهمجادلهبرسردستیابیبهیکهدفدورازدسترسکههماناحذفماده7 بود ازخودنشانندادند.دولتهابقدرکافیازمفادجملهاولمادههفتمنتفعشدهاندکهمقررات اختلاف آمیزجملهدومچندانمشکلسازنمیشد. مطالعهتفسیرهای مختلفمنعبثازمادههفتبطورکلیدرقالبدوروندکلیطبقهبندیمیشدند کهعبارتندازتفاسیرلیبرالوتفاسیرمحدودکننده.تفاسیر محدودکنندهبرلحنمادههفتواصلانحصاریبورنکابوتاژتاکیدمیورزد.واشعارمیداردکهاگرحقوقکابوتاژیکدولتبهدولتدیگرواگذارشودهمانندهمینحقوقبایدبهدولتهایدیگرنیزاعطاشود از طرف دیگر تفاسیرلیبرالازمادههفتازاینعقیدهپیرویمیکنندکهدرجعبارت بطور خاص درمادههفتمویدمجازبودناعطایحقکابوتاژبهغیر استبشرطآنکههیچگونهتوافقیبیناعطاکنندهودریافتکنندهکابوتاژدرخصوصممنوعیتاعطای حقکابوتاژبهطرفثالثوجودنداشته باشد(شکوری،۱۳88: 3). حقوق هوایی و داد رسی آن در افغانستان...